WebAudit Blog

Tego się nikt nie spodziewał. Stowarzyszenie Wikimedia Polska, które opiekuje się polskimi projektami z serii Wiki otrzymało w ramach zbiórki 1% podatku ponad 140 tysięcy złotych. To otwiera nowe perspektywy dla rozwoju tych projektów, a samo stowarzyszenie, które dotąd obracało kwotami rzędu kilku tysięcy (patrz projekt budżetu na 2008) ma teraz nowy orzech do zgryzienia.

Czym się zajmuje Stowarzyszenie?

Stowarzyszenie Wikimedia Polska (zaznaczam od razu że jego członkiem nie jestem) powstało w roku 2005, aby być polskim przedstawicielem Fundacji Wikimedia, faktycznego właściciela Wikipedii (serwery, łącza, loga, prawa autorskie do nazwy itd.). Projektów Wikimedia jest wiele, bo to nie tylko najbardziej znana Wikipedia, ale także Wikiźródła, Wikicytaty, Wikiksiążki – jest też międzynarodowe repozytorium plików: Wikimedia Commons, w którym znajduje się bardzo wiele polskich zdjęć.

Stowarzyszenie ani nie zarządza polską Wikipedią, ani nie organizuje pracy wikipedystów. Dba jednak o kwestie prawne związane z użyciem nazwy i loga, organizuje coroczne spotkania wikipedystów, no i w założeniu promować ma wolną kulturę i edukację. To ostatnie jest terminem bardzo szerokim, dotąd jednak tych inicjatyw nie było zbyt wiele. Z najważniejszych warto wymienić:

• Opracowanie polskiej Wikipedii na płycie DVD, którą w zeszłym roku wydał Helion.
• Tzw. Wikikonkurs na dotacje, które służą realizacji projektów wikimedialnych. Można było w ten sposób np. uzyskać zwrot kosztów na wykonanie skanów, kupno książek wykorzystywanych do pisania haseł, jak też opłat za wykonywanie fotografii w muzeach. Z wikikonkursu skorzystało niewiele osób – prawdę mówiąc, jeśli stać mnie na poświęcenie 20 godzin w miesiącu na Wikipedię, to i stać mnie na wydanie 30 złotych na prawo robienia zdjęć…

Nie jest to krytyka. Aktywną pracą w stowarzyszeniu zajmuje się zaledwie parę osób. To, jak i niewielkie dotychczasowe środki nie pozwalało na rozwinięcie skrzydeł. Teraz jest taka szansa. Pomyślmy, na co można wydać otrzymane środki.

Zatrudnić redaktorów i opłacić administrację

Wikipedia jest tworzona przez wolontariuszy. Ale są zadania bardziej i mniej popularne. Kuleją np. takie kategorie jak ekonomia, a także hasła przeglądowe, im bardziej z definicji abstrakcyjne tym gorzej. Skoro są na to pieniądze, może zatrudnić jakichś doktorantów ekonomii, który przez kilka miesięcy pisaliby wzorcowe hasła na te tematy. Czy to zdrada wiki-ideałów? Nie sądzę. Opłacone osoby zajęłyby się tylko tymi tematami, nad którymi wolontariusze pracować nie chcą.

Stowarzyszenie powinno mieć też sekretarkę/sekretarza, aby odciążyć jego członków od roboty papierkowej.

Wysłać naszych przedstawicieli na wydarzenia ogólnoświatowe

Na forum ogólnoświatowym odbywają się rozmaite wydarzenia takie jak coroczna konferencja WikiMania. Polacy prawie nie uczestniczą w tego rodzaju konferencjach. No cóż, nieturystyczny wyjazd do Egiptu (2008) czy Argentyny (2009) to już nie jest coś, na co może sobie przeciętny redaktor pozwolić.

Uczestnictwo ważne jest z dwóch powodów. Po pierwsze, należy pokazywać swoją obecność, dziwne jest jeśli czwarta największa Wikipedia na świecie w takich sytuacjach milczy. Potem się dziwimy, że jesteśmy marginalizowani. Po drugie – warto przedstawiać nasz punkt widzenia na rozwój wszystkich projektów i nie tylko czekać, co nowego w Stanach wymyślą.

Edukować i promować edytowanie projektów Wiki

Jeden z poważniejszych problemów przed jakimi stoi Wikipedia i serwisy poboczne to zbyt wolny przyrost nowych, wartościowych uczestników. Wielu zniechęca zbyt skomplikowana bariera wejścia – aby napisać pierwszy artykuł, trzeba mieć już sporą wiedzę na temat działania projektu – np. linkowania, kategorii, dodawania źródeł, neutralnego stylu itd.

Trzeba zrobić wszystko, aby te bariery znosić – i zachęcać może nie od razu do dodawania nowych artykułów, ale do edytowania istniejących.

Co jednak zrobić, aby to promowanie nie ograniczyło się do pustych haseł? Istnieją np. Projekty szkolne i akademickie, które można wspierać materiałami drukowanymi, filmami edukacyjnymi (takimi jak screencasty). Można też te pieniądze przeznaczyć na delegacje dla aktywnych edytorów, aby mogli sobie pozwolić na jeżdżenie po kraju i np. prezentacje na uczelniach.

Stworzyć rozwiązania techniczne ułatwiające edycję

Istnieje możliwość ułatwienia czy zautomatyzowania pewnych czynności, np. wstawianie szablonów, wybór kategorii, ocena jakości artykułów. Część z nich została już opracowana przez kilku redaktorów jako programy JavaScript. Ale tutaj jak wszędzie – zbyt mało rąk, za dużo potrzeb. Może warto opłacić programistów, aby stworzyli np. porządny edytor WYSIWYG?

Szczególnie jest to ważne w obliczu nadchodzących „wersji stabilnych” artykułów. Artykuł jako stabilny będą mogli oznaczyć  oznaczyć zaufani wikipedyści, ma to na celu zmniejszenie poziomu żartów i wandalizmów – oraz generalnie poprawienie zaufania do Wikipedii. Ta rewolucja nie uda się, jeśli nie będzie łatwych możliwości szybkiego zarządzania takimi wersjami – trzeba je stworzyć.

Zapewnić opiekę prawną

Różne konflikty i walka z manipulatorami mogą niestety mieć koniec w sądzie. Szczególnie narażeni są administratorzy, którzy podejmują decyzje o usunięciu jakiś treści lub blokady użytkowników. Dotąd miał miejsce jeden proces wytoczony jednemu z administratorów przez znanego w polskiej sieci Arnolda Buzdygana. Jednak groźby prawne otrzymujemy co jakiś czas, mi też próbowano coś takiego sugerować.

Dobrze by było gdyby nasza dobrowolna praca na Wikipedii nie wiązała się z obawami, że nagle będziemy musieli do tego jeszcze dopłacać, bo ktoś chce nam założyć sprawę. Stowarzyszenie powinno mieć środki na opiekę prawną i ewentualne prowadzenie spraw sądowych.

Kiedy wybór?

Pomysłów jest sporo, o innych można przeczytać na stronie Wikimedia Polska. O przeznaczeniu środków członkowie Stowarzyszenia zadecydują pod koniec września w Poznaniu. Miejmy nadzieję, że tak duża kwota nie stanie się przedmiotem kłótni i zostanie wykorzystana jak najlepiej.