WebAudit Blog

W każdej bajce jest nuta prawdy – jeśli ASZdziennik szydzi, że już co drugi polski student nie potrafi skopiować tekstu z Wikipedii – to ma prawie rację. Połowa dziennikarzy i pracowników portali internetowych nie potrafi wykorzystać zdjęć umieszczonych w Wikipedii.

O co chodzi: wszystkie treści umieszczone w polskiej wersji największej encyklopedii świata, a także ilustracje z bazy Wikimedia Commons są na wolnej licencji. Co z tym idzie – może je wykorzystać każdy i w każdym celu, również komercyjnie, bez pytania kogokolwiek o zgodę. Warunkiem jest tylko spełnienie warunków licencji czyli… odpowiednie podpisanie obrazka. Trzeba podać informacje o źródle, autorach i licencji.

Co jakiś czas wrzucam do Wikipedii zdjęcia zrobione przy różnych okazjach. I też co jakiś czas natrafiam na nie w różnych serwisach. Niestety dziennikarze czy też media workerzy z tych portali zdjęcia sobie biorą, ale podpisują je nieprawidłowo.

Przykłady?

Oto moje zdjęcie Piotra Małachowskiego użyte w oficjalnym serwisie miasta Wrocławia.

Nie, „Robert Drózd, Wikimedia” to nie jest dobry podpis – bo nie wskazuje na jakich warunkach zostało opublikowane to zdjęcie. Poza tym ja nie jestem żadna Wikimedia.

Tutaj Portal Kujawski i zdjęcie podpisane wyłącznie moim nazwiskiem.

Ktoś może powiedzieć – dobre i to, bo mogli ukraść bez jakiegokolwiek podpisu, wtedy bym go nawet nie znalazł.

W ogóle – podpisanie zdjęcia wynika wprost z osobistych praw autorskich, bo podpisane są przecież nawet zdjęcia agencyjne, których autorzy wzięli za to wynagrodzenie. Doceniam dobre chęci, ale to nie wystarczy.

Jak poprawnie opisać zdjęcie?

W bardzo dobry sposób zrobił to np. portal Histmag.org:

A zatem – nazwisko (lub nick) autora  i link do strony użytkownika w Wikimedia Commons oraz pełna nazwa licencji.

Trzeba przyznać pracownikom polskich portali, że opisywanie zdjęć nie jest oczywiste – na stronach Wikipedii pod zdjęciem znajduje się opis licencji, ale on jest dosyć ciężki do zrozumienia.

Całe szczęście jeśli klikniemy w pełną wersję zdjęcia, klikniemy „Więcej szczegółów” i przejdziemy do jego strony na Wikimedia Commons – możemy kliknąć w link „Wykorzystaj ten plik” na górze – wyświetli się gotowiec do użycia w opisie – „sposób oznaczenia pliku”. Można go trochę skrócić, ale to dobry punkt wyjścia. Tu przykład dla wspomnianego wcześniej pomnika kościuszkowców.

Autorzy blogów mają jeszcze prościej – gotowy kod z obrazkiem do przeklejenia.

Pisałem już kiedyś o tym w artykule: O wykorzystywaniu obrazków z projektów Wikimedia.

I jeszcze – dlaczego o tym piszę?

Zdjęcia z Wikipedii i Wikimedia Commons można wykorzystać bez opłat. Ale bezpłatnie nie oznacza, że bez zobowiązań. Wszystkie treści, które publikujemy w Wikipedii dostępne są na licencji Creative Commons i warunki tej licencji trzeba spełnić.

Mądrą rzecz napisał kiedyś jeden z Wikipedystów na naszej liście dyskusyjnej:

Niestety na fali dyskusji o ACTA w Polsce utrwala się taka czarno-biała wizja świata, że albo każdy może skopiować od każdego wszystko bez żadnych warunków, albo należy wszystko ogrodzić systemem złożonym z abonamentów, płatnych serwisów, a w razie potrzeby inwigilacji i kar. Tymczasem system Creative Commons tworzy bardzo wartościowy model pośredni i warto go promować, także poprzez działania wikipedystów.

Wikipedyści powoli mają dość. Nie chcemy być traktowani jako darmowi dostarczyciele contentu. Wymagamy bardzo niewiele. Tylko wspomnienia o autorze i licencji. To nic, że mało kto kliknie w opis zdjęcia, czy w przypadku kopiowania tekstów zajrzy do zakładki „autorzy”, dla większości czytelników i tak pozostajemy anonimowi.

Na stronach pomocy Wikipedii jest artykuł o kopiowaniu treści poza Wikipedię. Warto go przeczytać, jeśli kiedykolwiek będziecie chcieli je wykorzystać.